در سال 1912 ، ولادیمیر لنین مقاله ای نوشت "به یاد هرزن" ، زمان آن همزمان با صدمین سالگرد تولد یک دموکرات انقلابی برجسته قرن نوزدهم بود. با ارزیابی شخصیت این شخصیت عمومی ، لنین به طور مجازی ذکر کرد که "Decembrists هرزن را از خواب بیدار کردند." شرکت کنندگان در قیام دسامبر ، که در سال 1825 روسیه را تحریک کرد ، چه اهمیتی در شکل گیری انقلابی داشتند؟
توسط Decembrists بیدار شده است
الكساندر ایوانوویچ هرزن نماینده نسل انقلابی نجیب نیمه اول و اواسط قرن نوزدهم است. اشراف در روسیه یکدست نبود. در میان افسران استکبار ، آماتورهای بازی قمار و رویاهای خوش فکر ، قشر گسترده ای از کسانی که می خواستند زندگی بهتری برای روسیه داشته و آماده فدا کردن جان خود برای آزادی مردم باشند ، توسعه یافت. این فالانژ مردم نترس بود که در 14 دسامبر 1825 به میدان سنا آمدند و نسل جوان دموکراتهای انقلابی آینده را بیدار کرد.
الكساندر هرزن به این نسل جدید مبارزان برای آزادی مردم تعلق داشت. قیام Decembrists ذهن او را پاک و روح او را بیدار کرد. هرزن با تشویق از شهامت مدنی شرکت کنندگان در اعتراض دسامبر ، به مبارزه علیه خودکامگی پیوست و دست به تحریک انقلابی زد.
هرزن که در کشوری با سیستم رعیتی مستقر زندگی می کرد ، به تدریج موفق شد هم تراز با برجسته ترین متفکران آن زمان قرار بگیرد. هرزن با تطبیق روش دیالکتیکی هگل ، فلسفه را دنبال کرد و به دنبال آرا مادی گرایانه لودویگ فوئرباخ رفت.
هرزن ، پس از تبدیل شدن به یک دموکرات و یک سوسیالیست ، تنها یک قدم با ماتریالیسم دیالکتیکی فاصله گرفت.
زنگ دموکراسی روسیه
مسیر هرزن در فعالیت های اجتماعی و سیاسی اش همیشه سرراست نبود. هرزن پس از فروپاشی جنبش های انقلابی اروپا در سال 1848 دچار سردرگمی شد. متفکری که در آن زمان در اروپا زندگی می کرد ، شاهد مستقیم وقایع انقلابی بود. در آن روزها ، انقلابی گری بورژوازی اروپا در حال محو شدن بود و پرولتاریا هنوز فرصت نکرده بود که قدرت بگیرد. هرزن که قادر به تشخیص نیروی اصلی انقلاب در جنبش نوپای کارگری نبود ، به شدت از سیاست ناامید شد.
نظرات هرزن در نشریات روزنامه کولوکول ، که او در خارج از کشور منتشر می کرد ، منعکس شد.
از نظر او ، هرزن بسیار فراتر از دکامبرست ها رفت ، که همانطور که لنین اشاره کرد ، بسیار دور از مردم بودند. در واقع تبدیل شدن به یكی از بنیانگذاران پوپولیسم ، هرتزن ماهیت سوسیالیسم را در رهایی دهقانان و ایده گسترده در میان دهقانان در مورد حق بی قید و شرط مردم در زمین دید. ایده نیاز به تقسیم مساوی زمین صاحبان زمین در آن سال ها فرمول آرزوی مردم برای برابری بود.
ضعف هرزن این بود که او خود به محیط اشرافی تعلق داشت و در روسیه آن نیروهایی را نمی دید که قادر به تحولات انقلابی در کشور باشند. به همین دلیل است که هرزن اغلب به اوج خود روی می آورد ، در واقع از دموکراسی انقلابی به سمت لیبرالیسم ذره ای عقب نشینی می کند. برای چنین عقب نشینی های موقت ، هرزن بیش از یک بار مورد انتقاد چرنیشفسکی و دوبرولیوبوف قرار گرفت.
